Jak radzić sobie z depresją?
Depresja jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych na świecie. Zaburzenia te mogą w istotny sposób obniżać jakość życia chorego, co może prowadzić do wielu negatywnych następstw (np. wyobcowanie, samookaleczenie, samobójstwo). Z danych WHO wynika, że w 2020 r. depresja była drugą najczęściej występującą chorobą na świecie.
Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją został ustanowiony w 2001 roku przez Ministerstwo Zdrowia. Dzień ten obchodzony jest każdego roku w dniu 23 lutego.
na świecie (około 3,8 proc. populacji). Dotyka ona 5,0 proc. osób dorosłych i 5,7 proc. ludzi w wieku co najmniej 60 lat. Coraz częściej depresja występuje u dzieci (1% w wieku przedszkolnym, 2% w wieku 6-12 lat) i u nastolatków (20%). Według Forum Przeciw Depresji w 2022 r. 1 proc. dzieci przedszkolnych powyżej drugiego i trzeciego roku życia cierpiało na kliniczną depresję, a także 2 proc. w grupie 6-12 lat orazaż do 20 proc. w grupie starszych nastolatków. Przyczyną choroby najczęściej są stresy, problemy zawodowe i rodzinne. Ogólnie rzecz biorąc problemy współczesnego świata, z którymi nie wszyscy sobie radzą. Powodem mogą być też konflikty związane z sytuacja polityczną, zagrożeniem uczestniczenia w wojnie, lub zamieszkach związanych ze zmianą opcji politycznej. Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że aż 22% osób, które doświadczyły wojny lub innego konfliktu zbrojnego będzie cierpiało z powodu depresji. Depresja często wyklucza z życia zawodowego, staje się przyczyną rozpadu związków i kryzysów rodzinnych. Nie jest to choroba, która dotyka tylko jednej osoby. Kiedy zaczyna chorować jeden członek rodziny, cały system rodzinny zostaje zaburzony. Skutki choroby depresyjnej odczuwają szczególnie osoby najbliższe choremu.
Pacjenta (chorego) mogą prześladować myśli samobójcze, czasami doprowadzające do prób samobójczych i samobójstwa. Zgodnie z danymi WHO co roku ponad 700 tys. osób, w różnych grupach wiekowych, na całym świecie popełnia samobójstwo. W grupie wiekowej 15-29 lat jest to aż co czwarta najczęstsza przyczyna śmierci. Ludzie młodzi na ogół nie chorują na poważne choroby. Najczęściej ulegają wypadkom lub odbierają sobie życie.
Objawy depresji mogą się różnić, w zależności od jej rodzaju. Chorzy mogą doświadczać wielu różnych zaburzeń, a ich nasilenie zależy od zaawansowania schorzenia.
- obniżenie nastroju – u chorych pojawia się stały smutek i przygnębienie. Brak jest spontanicznej radości, wyrazów szczęścia czy satysfakcji z życia, które występują u osób zdrowych . Chorzy stają się obojętni na to, co dzieje się wokół nich, odchodzą od swoich zainteresowań, bo nie dają im one już przyjemności. Może pojawić się również niskie poczucie własnej wartości, brak szacunku do samego siebie, myślenie o śmierci i zakończeniu życia. U chorych na zaburzenia depresyjne mogą pojawić się urojenia, omamy słuchowe i wzrokowe;
- osłabienie tempa procesów myślowych i ruchowych –chorzy mają problem z koncentracją uwagi i zdolnością kojarzenia. Dochodzi do osłabienia pamięci, zwolnienia procesów myślowych, spowolnienia odruchów np. poruszania, spowolnienia mowy, ściszenia tembru głosu. Czasami pojawia się nadmierna ruchliwość i niepokój, które mogą pojawiać się na przemian z osłupieniem, spowolnieniem, apatią;
- objawy ze strony różnych układów i narządów oraz zaburzenia rytmów biologicznych, tzw. objawy somatyczne. Najpoważniejszym objawem są zaburzenia snu (zarówno bezsenność, wybudzanie się w nocy, jak i nadmierna senność w ciągu dnia). Może dojść do zaburzeń apetytu, suchość w gardle i zmian masy ciała. Często do tego dochodzą bóle brzucha, kręgosłupa czy głowy, ogólne złe samopoczucie i spadek libido.
Depresja nie mija sama i zawsze wymaga konsultacji ze specjalistą, który zaproponuje najlepszą metodę leczenia.
Zaawansowane objawy depresji
W przypadku gdy depresja utrzymuje się długo, jest nieleczona, lub leczenie nie przynosi efektów może dochodzić do zaostrzenia objawów. Chorzy nie maja ochoty i siły by rano wstać i wyjść z łózka. Są przekonani, że ich części ciała powoli obumierają. Mają luki pamięciowe, urojenia, omamy, urojenia i halucynacje. Osoby chore często zachowują się irracjonalnie w sposób sprzeczny z osobistym system wartości.
Depresja jest chorobą, która zabiera. Zabiera uczucia, wiarę w siebie, zabiera pracę, rodzinę, przyjaciół. Czasem zabiera życie. Jest to choroba nierozerwalnie związana z utratą: im więcej tracimy w życiu tym łatwiej popadamy w depresję, a im bardziej chorujemy – tym więcej tracimy. Trudno się wiec dziwić, że osoba z zaburzeniami depresyjnymi nie widzi wyjścia z tej patowej sytuacji. Sam chory sobie nie poradzi. Potrzebuje wsparcia rodziny, przyjaciół, psychologów i psychiatrów. Osoby chore nie mogą czuć się izolowane.
Korzystanie z pomocy specjalisty nie jest wstydem. Psychiatra jest lekarzem-lekarzem duszy i osoba korzystająca z jego pomocy nie powinna być ani czuć się piętnowana przez społeczeństwo.
Gdzie szukać pomocy?
Jeżeli zauważysz u siebie (lub kogoś z bliskiego) którykolwiek z powyższych objawów zaburzeń depresyjnych zgłoś się po pomoc.Można skorzystać z porady psychologa i psychiatry w gabinecie prywatnym tych specjalistów, lub uzyskać poradę i pomoc w Poradni Zdrowia Psychicznego w ramach NFZ - https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/PrzychodnieSpecjalistyczne Zakładka: Przychodnie i szpitale => „przychodnie specjalistyczne” => „centrum zdrowia psychicznego ” Bibliografia:
- Poradnik Zdrowie „Depresja, co to jest- objawy depresji”. Dostęp on-line z dnia 09,02,2024 https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/psychiatria
- Medycyna praktyczna. „Depresja: przyczyny, objawy i leczenie. Jak pomóc osobie z depresją?”. Dostęp on-line z dnia 09,02,2024 https://www.mp.pl/
- WP abc Zdrowie „Objawy depresji- rozpoznanie i leczenie” Dostęp on-line z dnia 09,02,2024: https://portal.abczdrowie.pl
https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba Autor: mgr Aneta Laprus