Hiperbaria
Leczenie tlenem hiperbarycznym (HBOT) stosowane jest w Centrum Leczenia Oparzeń od 2002 roku. Pierwszymi pacjentami były ofiary wybuchu metanu w KWK Rydułtowy-Anna. Zastosowano wówczas komory jednomiejscowe. Od 2006 roku dla pacjentów ambulatoryjnych i szpitalnych do HBOT stosuje się wieloosobową komorę hiperbaryczną f-my HAUX.
Opis terapii
HBOT to metoda leczenia i wspomagania leczenia charakteryzująca się inhalacją czystego tlenu medycznego w warunkach podwyższonego ciśnienia. Ciśnienie panujące w komorze podczas sesji hiperbarycznej odpowiada zanurzeniu na 10 do 20 metrów pod wodę, w zależności od stosowanego protokołu leczniczego. Zastosowanie ciśnienia w komorze pozwala na znaczne zwiększenie ilości tlenu w organizmie. W warunkach normalnego ciśnienia tlen przenoszony jest przez ertrocyty i tylko w niewielkiej ilości rozpuszcza się w osoczu (0,3 ml tlenu w 100 ml osocza). Pod ciśnieniem nadmiar tlenu rozpuszcza się w osoczu w znacznie większej ilości (do 6,6 mml/100 ml osocza) i w tej postaci przenoszony jest do tkanek, a w szczególności do obszarów zmienionych chorobowo, często znacznie niedotlenionych, wspomagając w ten sposób przywrócenie prawidłowych warunków fizjologicznych i rozpoczęcie regeneracji tkanek i tym samym ich gojenia. W komorach wieloosobowych pacjenci inhalują się tlenem medycznym przy użyciu masek lub tzw. kapturów tlenowych w obecności atendenta medycznego. W komorach jednoosobowych tlen podawany jest również przez maskę lub pacjent przebywa w atmosferze czystego tlenu. Czas zabiegu wynosi (w zależności od zastosowanego protokołu) od 1 godz. 10 minut do 1 godz. 35 minut. Zabiegi wykonywane są codzienne, w dni robocze (pn-pt). Komora wieloosobowa dysponuje systemem monitorującym oraz respiratorem umożliwiając przeprowadzenie HBOT u chorych w ciężkim stanie w określonych przypadkach. Nadzór nad prawidłowym przebiegiem ekspozycji hiperbarycznej sprawiają: lekarz hiperbaryczny, wykwalifikowany personel pielęgniarski oraz technik komory hiperbarycznej. Pacjenci skierowani do terapii HBOT podlegają wstępnej kwalifikacji w celu potwierdzenia istniejącego wskazania do zastosowania terapii (wg listy Europejskiego Komitetu Medycyny Hiperbarycznej z 2016 roku) oraz wykluczenia istniejących przeciwwskazań.
Cechy terapii HBO
Terapia nieinwazyjna
Element leczenia skojarzonego (razem z farmakoterapią, leczeniem miejscowym i chirurgicznym)
Wymaga systematyczności (codzienna obecność pacjenta na zabiegu w komorze)
Stosowanie
Wskazania do zastosowania hiperbarii tlenowej: • Zatrucie tlenkiem węgla • Choroba dekompresyjna • Zator gazowy • Złamania otwarte z zespołem zmiażdżenia • Profilaktyka osteoradionekrozy po ekstrakcji zębów • Osteoradionekroza żuchwy • Radionekroza tkanek miękkich (poradiacyjne zapalenie pęcherza moczowego i odbytnicy) • Infekcje beztlenowcowe i mieszane • Nagła głuchota idiopatyczna • Stopa cukrzycowa • Martwica jałowa głowy kości udowej • Przeszczepy i płaty skórne zagrożone martwicą • Zator tętnicy środkowej siatkówki • Zespół zmiażdżenia bez złamania • Osteoradionekroza – kości inne niż żuchwa • Radionekroza tk. miękkich (poza pęcherzem moczowym i odbytnicą) • Owrzodzenia niedokrwienne • Przewlekłe zapalenie kości i szpiku • Oparzenia (powyżej 20% TBSA II st.) • Odma pęcherzowa jelit • Neuroblastoma st. IV • Urazy mózgu (encefalopatia anoksyczna, niedotlenienie przewlekłe) • Radionekroza krtani • Radionekroza w obrębie OUN • Zespół poreperfuzyjny po zabiegach naczyniowych • Przeszczepy kończyn • Niegojące się rany wynikające z chorób układowych • Anemia sierpowatokrwinkowa • Przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego (bladder pain syndrome)
Informacje dla pacjenta
Terapia hiperbaryczna jest długotrwałą metodą leczenia, wymagającą wielokrotnego powtarzania zabiegów (od 15 do 60 razy w zależności od rodzaju schorzenia), stąd potrzebna jest u pacjenta cierpliwość w oczekiwaniu na korzystny efekt leczniczy. Powodzenie tego rodzaju leczenia jest też uzależnione od regularnej obecności pacjenta na zabiegach – efekt działania pojedynczego zabiegu trwa do 24 godzin od wyjścia z komory. Jakiekolwiek nieobecności w trakcie terapii powodują zmniejszenie jej skuteczności.
Zasady przeprowadzania i przygotowania do sesji hiperbarycznej:
- Pacjent ma być przebrany i przygotowany do seansu 15 minut przed wyznaczoną godziną, a w dniu rozpoczęcia terapii godzinę przed planowanym rozpoczęciem sesji hiperbarycznej.
- Późniejsze przybycie może spowodować dyskwalifikację pacjenta z sesji hiperbarycznej w tym dniu.
- W dniu rozpoczęcia terapii należy przynieść dowód osobisty i dokumenty potwierdzające ubezpieczenia zdrowotne oraz dokumentację dotychczasowego leczenia.
- Osoby chore na cukrzycę powinny przed sprężeniem spożyć posiłek i przyjąć leki przeciwcukrzycowe wg stosowanego dotychczas schematu leczenia.
- Pacjentom przewlekle przyjmującym leki nie wolno przerywać dotychczas stosowanego leczenia.
- Codzienna toaleta.
- Obowiązuje bielizna osobista bawełniana, obuwie zamienne.
- Przynieść butelkę wody mineralnej, niegazowanej (0,5 l).
- Prośba o nie przynoszenie ze sobą cennych rzeczy osobistych (biżuteria, zegarki, pieniądze itp.).
- Za rzeczy osobiste pozostawione przez pacjenta w Pracowni personel CLO nie odpowiada.
- O wszystkich zmianach leczenia pacjent ma obowiązek poinformować personel Pracowni Hiperbarii Tlenowej.
- O infekcji górnych dróg oddechowych, bądź innych dolegliwościach oraz zmianach stanu zdrowia od dnia kwalifikacji należy zawsze powiadomić personel medyczny Pracowni.
- Zmiana opatrunków następuje wg zaleceń lekarza prowadzącego we własnym zakresie.
- Raz w tygodniu, w wyznaczonym dniu, wykonuje się dokumentację fotograficzną w celu określenia postępów w dotychczasowej terapii HBO. Prosimy o wcześniejsze przybycie – 45 minut przed planowaną godziną zabiegu. Wykonanie dokumentacji poza wyznaczonym dniem możliwe jest po wcześniejszym uzgodnieniu z lekarzem hiperbarycznym.
- Pacjenci używający protez stomatologicznych (dentystycznych) nie zamocowanych na stałe zobowiązani są ze względów bezpieczeństwa na ich usunięcie przed rozpoczęciem sesji w komorze hiperbarycznej.
Zasady bezpieczeństwa w komorze hiperbarycznej.:
- Obowiązuje zakaz spożywania alkoholu przynajmniej 12 godzin, a palenia papierosów przynajmniej 2 godziny przed sprężeniem i minimum 4 godziny po sesji (palenia papierosów najlepiej zaprzestać w całym okresie leczenia).
- Przed wejściem do komory należy przebrać się w ubrania z bawełny (dostarczone przez Pracownię Hiperbarii Tlenowej), a rzeczy prywatne pozostawić w szatni.
- Obowiązuje zakaz wnoszenia do komory wszelkich rzeczy, a w szczególności zapalniczek, zapałek, papierosów, telefonów komórkowych, innych urządzeń zasilanych bateryjnie, zegarków, prasy codziennej (z wyjątkiem magazynów kolorowych na papierze błyszczącym).
- Koniecznie należy usunąć szkła kontaktowe przed sesją hiperbaryczną.
- Do komory nie wolno wchodzić w makijażu, stosować kosmetyków, perfum, lakierów do włosów. Zakazane jest używanie kremów lub wazeliny.
- Opatrunki zakładane w dniu sprężenia nie mogą w swoim składzie zawierać preparatów na bazie tłuszczów (kremów, maści itp.).
- W razie nieprzewidzianych okoliczności bądź nagle wynikłych problemów należy skontaktować się z lekarzem Pracowni Hiperbarii Tlenowej pod numerami telefonu: (32) 735-75-95, (32) 735-74-56.
- Nieobecność pacjenta powyżej 3dni bez poinformowania pracowni hiperbarii tlenowej o nieobecności powoduje przerwę w leczeniu i konieczność ponownego ustalenia terminu – w przypadku zgłoszenia nieobecności pacjent ma przerwę w terapii tylko na czas nieobecności.
Centrum Leczenia Oparzeń
im. dr. Stanisława Sakiela
w Siemianowicach Śląskich
ul. Jana Pawła II 2, 41-100 Siemianowice Śląskie
Wejście główne od ulicy Zygmunta Krasińskiego
Skontaktuj się z nami
Biuro Dyrektora:
Sekretariat, tel. 32 735 76 00
Sekretariat Medyczny:
Sekretariat, tel. 32 735 74 44, tel. 32 735 76 16
Kontakt w sprawach medycznych:
lek. Przemysław Strzelec, tel. 32 735 74 43
Kontakt w sprawach medialnych:
Wojciech Smętek tel. 32 735 75 43
Kluczowym aspektem leczenia oparzeń jest dopilnowanie prawidłowego gojenia się uszkodzonych tkanek, tak aby skutecznie się one zregenerowały, a następstwa urazu stały się niewidoczne lub zredukowane do minimum. Wyzwaniem stojącym przed lekarzami w tym zakresie jest niedokrwienie oparzonych obszarów, pojawiający sięobrzęk, a także utrata krwi — wszystkie znacząco utrudniają powrót do zdrowia. Odpowiedź na potrzeby Pacjentów z oparzeniami stanowi komora hiperbaryczna. Leczenie ran przewlekłych oraz oparzeń z jej pomocą okazuje się znacznie efektywniejsze, dlatego w CLO zapewniamy możliwość korzystania z niej w ramach prowadzonej terapii.
Leczenie w komorze hiperbarycznej
Leczenie w komorze hiperbarycznej opiera się na inhalacji czystego tlenu medycznego w warunkach podwyższonego ciśnienia — to ostatnie zapewnia skuteczniejsze rozpuszczanie się wspomnianego pierwiastka w osoczu krwi, a tym samym jego efektywniejsze dostarczanie do zmienionych chorobowo tkanek. W ten sposób HBOT powstrzymuje zwiększanie się obrzęku oparzonych obszarów, poprawia ich ukrwienie, ogranicza utratę płynów, zmniejsza ryzyko pogłębiania się oparzeń oraz pobudza naturalne mechanizmy regeneracyjne. Leczenie w komorze hiperbarycznej wspiera też regenerację tkanek poprzez zapobieganie rozwojowi bakterii w zranionych miejscach.
Oparzenia, zatrucie czadem i nie tylko
W Centrum Leczenia Oparzeń im. dr. Stanisława Sakiela zapewniamy możliwość leczenia w komorze hiperbarycznej szczególnie jako wsparcia w terapii oparzeń. Może ono okazać się nieocenioną pomocą przy oparzeniach II stopnia przekraczających 20% całkowitej powierzchni ciała, a także przy ranach przewlekłych będących wynikiem chorób układowych; można je stosować również przy przeszczepach skórnych zagrożonych martwicą. Komora hiperbaryczna znajduje jednak znacznie szersze zastosowania w leczeniu — w CLO można z niej skorzystać też m.in. przy zatruciach tlenkiem węgla, chorobie dekompresyjnej, stopie cukrzycowej, anemii sierpowatokrwinkowej i nie tylko. Należy pamiętać, że chociaż leczenie w komorze hiperbarycznej niejednokrotnie okazuje się znakomitym wsparciem w terapii rozmaitych dolegliwości, wymaga ono systematyczności i cierpliwości. W CLO zapewniamy możliwość skorzystania z tlenoterapii prowadzonej w komorach jedno- lub wieloosobowych, w każdym przypadku pod okiem zespołu wykwalifikowanych specjalistów. Zachęcamy do kontaktu.