Hiperbaria
Leczenie tlenem hiperbarycznym (HBOT) stosowane jest w Centrum Leczenia Oparzeń od 2002 roku. Pierwszymi pacjentami były ofiary wybuchu metanu w KWK Rydułtowy-Anna. Zastosowano wówczas komory jednomiejscowe. Od 2006 roku dla pacjentów ambulatoryjnych i szpitalnych do HBOT stosuje się wieloosobową komorę hiperbaryczną f-my HAUX.
Opis terapii
HBOT to metoda leczenia i wspomagania leczenia charakteryzująca się inhalacją czystego tlenu medycznego w warunkach podwyższonego ciśnienia. Ciśnienie panujące w komorze podczas sesji hiperbarycznej odpowiada zanurzeniu na 10 do 20 metrów pod wodę, w zależności od stosowanego protokołu leczniczego. Zastosowanie ciśnienia w komorze pozwala na znaczne zwiększenie ilości tlenu w organizmie. W warunkach normalnego ciśnienia tlen przenoszony jest przez ertrocyty i tylko w niewielkiej ilości rozpuszcza się w osoczu (0,3 ml tlenu w 100 ml osocza). Pod ciśnieniem nadmiar tlenu rozpuszcza się w osoczu w znacznie większej ilości (do 6,6 mml/100 ml osocza) i w tej postaci przenoszony jest do tkanek, a w szczególności do obszarów zmienionych chorobowo, często znacznie niedotlenionych, wspomagając w ten sposób przywrócenie prawidłowych warunków fizjologicznych i rozpoczęcie regeneracji tkanek i tym samym ich gojenia. W komorach wieloosobowych pacjenci inhalują się tlenem medycznym przy użyciu masek lub tzw. kapturów tlenowych w obecności atendenta medycznego. W komorach jednoosobowych tlen podawany jest również przez maskę lub pacjent przebywa w atmosferze czystego tlenu. Czas zabiegu wynosi (w zależności od zastosowanego protokołu) od 1 godz. 10 minut do 1 godz. 35 minut. Zabiegi wykonywane są codzienne, w dni robocze (pn-pt). Komora wieloosobowa dysponuje systemem monitorującym oraz respiratorem umożliwiając przeprowadzenie HBOT u chorych w ciężkim stanie w określonych przypadkach. Nadzór nad prawidłowym przebiegiem ekspozycji hiperbarycznej sprawiają: lekarz hiperbaryczny, wykwalifikowany personel pielęgniarski oraz technik komory hiperbarycznej. Pacjenci skierowani do terapii HBOT podlegają wstępnej kwalifikacji w celu potwierdzenia istniejącego wskazania do zastosowania terapii (wg listy Europejskiego Komitetu Medycyny Hiperbarycznej z 2016 roku) oraz wykluczenia istniejących przeciwwskazań.
Cechy terapii HBO
Terapia nieinwazyjna
Element leczenia skojarzonego (razem z farmakoterapią, leczeniem miejscowym i chirurgicznym)
Wymaga systematyczności (codzienna obecność pacjenta na zabiegu w komorze)
Stosowanie
Wskazania do zastosowania hiperbarii tlenowej: • Zatrucie tlenkiem węgla • Choroba dekompresyjna • Zator gazowy • Złamania otwarte z zespołem zmiażdżenia • Profilaktyka osteoradionekrozy po ekstrakcji zębów • Osteoradionekroza żuchwy • Radionekroza tkanek miękkich (poradiacyjne zapalenie pęcherza moczowego i odbytnicy) • Infekcje beztlenowcowe i mieszane • Nagła głuchota idiopatyczna • Stopa cukrzycowa • Martwica jałowa głowy kości udowej • Przeszczepy i płaty skórne zagrożone martwicą • Zator tętnicy środkowej siatkówki • Zespół zmiażdżenia bez złamania • Osteoradionekroza – kości inne niż żuchwa • Radionekroza tk. miękkich (poza pęcherzem moczowym i odbytnicą) • Owrzodzenia niedokrwienne • Przewlekłe zapalenie kości i szpiku • Oparzenia (powyżej 20% TBSA II st.) • Odma pęcherzowa jelit • Neuroblastoma st. IV • Urazy mózgu (encefalopatia anoksyczna, niedotlenienie przewlekłe) • Radionekroza krtani • Radionekroza w obrębie OUN • Zespół poreperfuzyjny po zabiegach naczyniowych • Przeszczepy kończyn • Niegojące się rany wynikające z chorób układowych • Anemia sierpowatokrwinkowa • Przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego (bladder pain syndrome)
Informacje dla pacjenta
Terapia hiperbaryczna jest długotrwałą metodą leczenia, wymagającą wielokrotnego powtarzania zabiegów (od 15 do 60 razy w zależności od rodzaju schorzenia), stąd potrzebna jest u pacjenta cierpliwość w oczekiwaniu na korzystny efekt leczniczy. Powodzenie tego rodzaju leczenia jest też uzależnione od regularnej obecności pacjenta na zabiegach – efekt działania pojedynczego zabiegu trwa do 24 godzin od wyjścia z komory. Jakiekolwiek nieobecności w trakcie terapii powodują zmniejszenie jej skuteczności.
Zasady przeprowadzania i przygotowania do sesji hiperbarycznej:
- Pacjent ma być przebrany i przygotowany do seansu 15 minut przed wyznaczoną godziną, a w dniu rozpoczęcia terapii godzinę przed planowanym rozpoczęciem sesji hiperbarycznej.
- Późniejsze przybycie może spowodować dyskwalifikację pacjenta z sesji hiperbarycznej w tym dniu.
- W dniu rozpoczęcia terapii należy przynieść dowód osobisty i dokumenty potwierdzające ubezpieczenia zdrowotne oraz dokumentację dotychczasowego leczenia.
- Osoby chore na cukrzycę powinny przed sprężeniem spożyć posiłek i przyjąć leki przeciwcukrzycowe wg stosowanego dotychczas schematu leczenia.
- Pacjentom przewlekle przyjmującym leki nie wolno przerywać dotychczas stosowanego leczenia.
- Codzienna toaleta.
- Obowiązuje bielizna osobista bawełniana, obuwie zamienne.
- Przynieść butelkę wody mineralnej, niegazowanej (0,5 l).
- Prośba o nie przynoszenie ze sobą cennych rzeczy osobistych (biżuteria, zegarki, pieniądze itp.).
- Za rzeczy osobiste pozostawione przez pacjenta w Pracowni personel CLO nie odpowiada.
- O wszystkich zmianach leczenia pacjent ma obowiązek poinformować personel Pracowni Hiperbarii Tlenowej.
- O infekcji górnych dróg oddechowych, bądź innych dolegliwościach oraz zmianach stanu zdrowia od dnia kwalifikacji należy zawsze powiadomić personel medyczny Pracowni.
- Zmiana opatrunków następuje wg zaleceń lekarza prowadzącego we własnym zakresie.
- Raz w tygodniu, w wyznaczonym dniu, wykonuje się dokumentację fotograficzną w celu określenia postępów w dotychczasowej terapii HBO. Prosimy o wcześniejsze przybycie – 45 minut przed planowaną godziną zabiegu. Wykonanie dokumentacji poza wyznaczonym dniem możliwe jest po wcześniejszym uzgodnieniu z lekarzem hiperbarycznym.
- Pacjenci używający protez stomatologicznych (dentystycznych) nie zamocowanych na stałe zobowiązani są ze względów bezpieczeństwa na ich usunięcie przed rozpoczęciem sesji w komorze hiperbarycznej.
Zasady bezpieczeństwa w komorze hiperbarycznej.:
- Obowiązuje zakaz spożywania alkoholu przynajmniej 12 godzin, a palenia papierosów przynajmniej 2 godziny przed sprężeniem i minimum 4 godziny po sesji (palenia papierosów najlepiej zaprzestać w całym okresie leczenia).
- Przed wejściem do komory należy przebrać się w ubrania z bawełny (dostarczone przez Pracownię Hiperbarii Tlenowej), a rzeczy prywatne pozostawić w szatni.
- Obowiązuje zakaz wnoszenia do komory wszelkich rzeczy, a w szczególności zapalniczek, zapałek, papierosów, telefonów komórkowych, innych urządzeń zasilanych bateryjnie, zegarków, prasy codziennej (z wyjątkiem magazynów kolorowych na papierze błyszczącym).
- Koniecznie należy usunąć szkła kontaktowe przed sesją hiperbaryczną.
- Do komory nie wolno wchodzić w makijażu, stosować kosmetyków, perfum, lakierów do włosów. Zakazane jest używanie kremów lub wazeliny.
- Opatrunki zakładane w dniu sprężenia nie mogą w swoim składzie zawierać preparatów na bazie tłuszczów (kremów, maści itp.).
- W razie nieprzewidzianych okoliczności bądź nagle wynikłych problemów należy skontaktować się z lekarzem Pracowni Hiperbarii Tlenowej pod numerami telefonu: (32) 735-75-95, (32) 735-74-56.
- Nieobecność pacjenta powyżej 3dni bez poinformowania pracowni hiperbarii tlenowej o nieobecności powoduje przerwę w leczeniu i konieczność ponownego ustalenia terminu – w przypadku zgłoszenia nieobecności pacjent ma przerwę w terapii tylko na czas nieobecności.
Centrum Leczenia Oparzeń
im. dr. Stanisława Sakiela
w Siemianowicach Śląskich
ul. Jana Pawła II 2
41-100 Siemianowice Śląskie
Wejście główne od ulicy Zygmunta Krasińskiego
Zobacz trasę dojazduSkontaktuj się z nami
Biuro Dyrektora:
Sekretariat, tel. 32 735 76 00
Sekretariat Medyczny:
Sekretariat, tel. 32 735 74 44, tel. 32 735 76 16
Kontakt w sprawach medycznych:
lek. Karolina Ziółkowska, tel. 32 735 74 43
Kontakt w sprawach medialnych:
Wojciech Smętek tel. 32 735 76 02
Marta Stec tel. 32 735 76 15
Kluczowym aspektem leczenia oparzeń jest dopilnowanie prawidłowego gojenia się uszkodzonych tkanek, tak aby skutecznie się one zregenerowały, a następstwa urazu stały się niewidoczne lub zredukowane do minimum. Wyzwaniem stojącym przed lekarzami w tym zakresie jest niedokrwienie oparzonych obszarów, pojawiający sięobrzęk, a także utrata krwi — wszystkie znacząco utrudniają powrót do zdrowia. Odpowiedź na potrzeby Pacjentów z oparzeniami stanowi komora hiperbaryczna. Leczenie ran przewlekłych oraz oparzeń z jej pomocą okazuje się znacznie efektywniejsze, dlatego w CLO zapewniamy możliwość korzystania z niej w ramach prowadzonej terapii.
Leczenie w komorze hiperbarycznej
Leczenie w komorze hiperbarycznej opiera się na inhalacji czystego tlenu medycznego w warunkach podwyższonego ciśnienia — to ostatnie zapewnia skuteczniejsze rozpuszczanie się wspomnianego pierwiastka w osoczu krwi, a tym samym jego efektywniejsze dostarczanie do zmienionych chorobowo tkanek. W ten sposób HBOT powstrzymuje zwiększanie się obrzęku oparzonych obszarów, poprawia ich ukrwienie, ogranicza utratę płynów, zmniejsza ryzyko pogłębiania się oparzeń oraz pobudza naturalne mechanizmy regeneracyjne. Leczenie w komorze hiperbarycznej wspiera też regenerację tkanek poprzez zapobieganie rozwojowi bakterii w zranionych miejscach.
Oparzenia, zatrucie czadem i nie tylko
W Centrum Leczenia Oparzeń im. dr. Stanisława Sakiela zapewniamy możliwość leczenia w komorze hiperbarycznej szczególnie jako wsparcia w terapii oparzeń. Może ono okazać się nieocenioną pomocą przy oparzeniach II stopnia przekraczających 20% całkowitej powierzchni ciała, a także przy ranach przewlekłych będących wynikiem chorób układowych; można je stosować również przy przeszczepach skórnych zagrożonych martwicą. Komora hiperbaryczna znajduje jednak znacznie szersze zastosowania w leczeniu — w CLO można z niej skorzystać też m.in. przy zatruciach tlenkiem węgla, chorobie dekompresyjnej, stopie cukrzycowej, anemii sierpowatokrwinkowej i nie tylko. Należy pamiętać, że chociaż leczenie w komorze hiperbarycznej niejednokrotnie okazuje się znakomitym wsparciem w terapii rozmaitych dolegliwości, wymaga ono systematyczności i cierpliwości. W CLO zapewniamy możliwość skorzystania z tlenoterapii prowadzonej w komorach jedno- lub wieloosobowych, w każdym przypadku pod okiem zespołu wykwalifikowanych specjalistów. Zachęcamy do kontaktu.