Medycyna Nuklearna
Medycyna nuklearna – stanowi dział medycyny, wykorzystujący w badaniach diagnostycznych oraz terapii izotopy promieniotwórcze. Izotopy te są najczęściej łączone ze swoistymi farmaceutykami lub związkami chemicznymi, tworząc radiofarmaceutyki, w niektórych przypadkach stosuje się również bezpośrednio podawanie samych radioizotopów. Substancje te biorą udział w procesach metabolicznych organizmu, pozwalając na ich śledzenie, a także, wykorzystując większe aktywności – na leczenie niektórych chorób. Najistotniejsze jest prawidłowe dobranie radiofarmaceutyku/radioizotopu tak, by właściwie wykorzystać interesujący lekarza proces metaboliczny, który ma być wykorzystany do diagnostyki i leczenia konkretnych jednostek chorobowych.
Opis terapii
Radiofarmaceutyki podawane są najczęściej drogą dożylną, w niektórych przypadkach podaje się je również drogą doustną, wziewną lub bezpośrednio do konkretnej okolicy ciała. Medycyna nuklearna dzieli się na dwa działy: - diagnostyczny, w którym radiofarmaceutyki wykorzystuje się do wykonania badań, mających na celu obrazowanie konkretnego procesu metabolicznego, - terapeutyczny, w którym radiofarmaceutyki są wykorzystywane do leczenia, najczęściej dotyczy to chorób nowotworowych, w niektórych przypadkach także i innych chorób. W niektórych chorobach medycyna nuklearna pozwala wykryć i rozpoznać problem we wcześniejszej fazie niż tradycyjne metody diagnostyczne.
Cechy Medycyny Nuklearnej
Scyntygrafia – to metoda obrazowania w medycynie nuklearnej, służąca zarówno do wykonywania badań diagnostycznych, jak i obrazowania prowadzonej przy użyciu radiofarmaceutyków terapii. Wykonywana jest przy użyciu gamma-kamery – urządzenia, które dokonuje zebrania promieniowania emitowanego przez radiofarmaceutyk, by następnie po przetworzeniu przez system komputerowy przedstawić wynik w postaci graficznej, nadającej się do analizy zarówno jakościowej, jak i ilościowej. Podany pacjentowi preparat emituje promieniowanie gamma, którego rozkład w ciele jest związany z obrazowanym procesem metabolicznym – promieniowanie to jest następnie poddawane detekcji przez gamma-kamerę, a uzyskane obrazy poddawane dalszej obróbce.
Scyntygrafia wykonywana jest przede wszystkim w dwóch technikach:
-2D – w którym głowice urządzenia umieszczone nad ciałem pacjenta w pozycji nieruchomej dokonują akwizycji promieniowania, dając obraz planarny (płaski),
-3D (SPECT) – w którym głowice (najczęściej dwie, umieszczone po przeciwnych stronach ciała pacjenta) poruszają się wokół niego, dokonując akwizycji szeregu obrazów planarnych, by następnie dzięki obróbce komputerowej uzyskać z nich obraz przestrzenny (trójwymiarowy)
Stosowanie
Najczęstsze zastosowania medycyny nuklearnej a) W diagnostyce - scyntygrafia kośćca (diagnostyka przerzutów nowotworowych i stanów zapalnych kości) - scyntygrafia tarczycy (diagnostyka czynności tarczycy i guzków nadczynnych) - scyntygrafia serca (spoczynkowa i wysiłkowa w diagnostyce choroby niedokrwiennej serca) - scyntygrafia płuc (perfuzyjna i wentylacyjna, najczęściej w diagnostyce zatorowości płucnej) - scyntygrafia nerek (statyczna i dynamiczna, dla oceny czynności i budowy nerek) - scyntygrafia przytarczyc (dla lokalizacji obecności gruczolaków przytarczyc) - scyntygrafia przewodu pokarmowego (diagnostyka uchyłka Meckela, lokalizacja krwawienia) - scyntygrafia węzła wartownika (przed leczeniem operacyjnym nowotworów piersi i czerniaków) b) W terapii - terapia raka tarczycy - terapia nadczynności tarczycy - terapia guzów neuroendokrynnych - terapia guzów chromochłonnych - terapia bolesnych przerzutów do kośćca - terapia zapaleń maziówki (radiosynowektomia) Oczywiście podane wyżej przykłady to tylko najczęściej stosowane i nie wyczerpują one znacznie szerszego wachlarza zastosowań.
Informacja o wpływie działalności wykonywanej z wykorzystywaniem promieniowania jonizującego w Centrum Leczenia Oparzeń na zdrowie ludzi i na środowisko
W Centrum Leczenia Oparzeń działalność związana z wykorzystaniem promieniowania jonizującego wykonywana jest na podstawie zezwoleń Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki oraz Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego i prowadzona jest w celu diagnostyki medycznej pacjentów. W Centrum Leczenia Oparzeń stosowane są zamknięte oraz otwarte źródła promieniotwórcze oraz urządzenia wytwarzające promieniowanie jonizujące w Zakładzie Medycyny Nuklearnej oraz wykonywane są badania z zakresu rentgenodiagnostyki. Miejsca, gdzie do wykonania procedury medycznej wykorzystuje się promieniowanie jonizujące oznakowane są jako Tereny Nadzorowane lub Kontrolowane i chronione są przed dostępem osób nieupoważnionych. Na tych terenach przebywać mogą jedynie pracownicy zakładu oraz pacjenci poddawani procedurom medycznym. Podczas wykonywania procedur z zakresu medycyny nuklearnej powstają odpady promieniotwórcze (stałe i ciekłe), z którymi postępowanie przebiega zgodnie przepisami prawa. Odpady promieniotwórcze nie stanowią zagrożenia, zarówno dla ludności, jak i dla środowiska. W celu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i środowiska podlegają one ścisłej kontroli i usuwane gdy nie są już promieniotwórcze.
Pracownia
W CLO w Siemianowicach Śląskich znajduje się gamma-kamera najnowszej generacji, która dzięki obecności 12 głowic uzyskuje bezpośrednio obraz przestrzenny (3D), z którego następnie, w razie potrzeby są konstruowane obrazy planarne, co znacząca przyśpiesza czas wykonania badania.
Nowoczesny gamma-kamery (w tym zlokalizowana w CLO w Siemianowicach Śląskich) to najczęściej tzw. skanery hybrydowe SPECT-CT, co oznacza, że w urządzenie, obok głowic gamma-kamery, wbudowany jest wielorzędowy tomograf komputerowy. Pozwala to na bezpośrednie nałożenie obu obrazów (medycyny nuklearnej i radiologicznego), co znacząco ułatwia interpretację uzyskanego wyniku, jak i pozwala na korekcję pochłaniania promieniowania, które ze względu na niejednorodną budowę ciała może nie do końca właściwie odpowiadać rozmieszczeniu radioznacznika.
Centrum Leczenia Oparzeń
im. dr. Stanisława Sakiela
w Siemianowicach Śląskich
ul. Jana Pawła II 2
41-100 Siemianowice Śląskie
Wejście główne od ulicy Zygmunta Krasińskiego
Zobacz trasę dojazduSkontaktuj się z nami
Biuro Dyrektora:
Sekretariat, tel. 32 735 76 00
Sekretariat Medyczny:
Sekretariat, tel. 32 735 74 44, tel. 32 735 76 16
Kontakt w sprawach medycznych:
lek. Karolina Ziółkowska, tel. 32 735 74 43
Kontakt w sprawach medialnych:
Wojciech Smętek tel. 32 735 76 02
Marta Stec tel. 32 735 76 15