Szybki dostęp:
Przejdź do menu głównego Nagłówek strony
Skontaktuj się z nami
Gruźlica

24 marca Światowy Dzień Gruźlicy

Gruźlica jest chorobą zakaźną zwierząt i ludzi wywoływaną przez prątki gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). Choroba ta w różnym stopniu nasilenia występuje na całym świecie i stanowi duże wyzwanie dla systemu opieki zdrowotnej. Z tego względu ustanowiono Światowy Dzień Gruźlicy. Jest to święto ustanowione przez zgromadzenie Światowej Organizacji Zdrowia (ang. World Health Organization WHO) na dzień 24 marca.  Wydarzenie to jest obchodzone corocznie.  Natomiast datę 24 marca  przyjęto w ramach uczczenia rocznicy publikacji pracy dotyczącej izolacji prątka gruźlicy przez Roberta Kocha w 1882.

 

Scrolluj by zobaczyć więcej
Obchody mają na celu podniesienie świadomości społeczeństwa na temat wciąż istniejącego zagrożenia zakażenia gruźlicą. Światowy Dzień Gruźlicy pełni zatem funkcję edukacyjną podnosząc tym samym świadomość społeczną na temat tego powracającego zagrożenia.

Wywołujące chorobę prątki gruźlicy to Gram-dodatnie bakterie tlenowe, tworzą grupę gatunków bezwzględnie chorobotwórczych i nazywamy je prątkami typowymi. Oprócz nich występują tak zwane prątki atypowe.

 

Źródła zakażenia

 Źródłem zakażenia jest człowiek. Do zakażenia może dojść w rezultacie kontaktu z prątkami obecnymi w wodzie, środowisku oraz drogą kontaktową. W dużych skupiskach ludzkich zakażenie następuje głównie drogą  kropelkową lub pyłową, oraz podczas aktu płciowego, wewnątrzmacicznego, przez pępowinę, poprzez otarcia naskórka, zranienia.

 

Objawy:

Okres inkubacji choroby jest na ogół długi i uzależniony od wielu czynników.  W związku z wszystkimi powyższymi czynnikami rozwój choroby może trwać kilka lat. W zależności od zaawansowania choroby  objawy są różne i wyraźne dopiero w przypadku gruźlicy zaawansowanej.

Ogniska gruźlicze mogą występować we wszystkich narządach. Są łatwe do rozpoznania, jeżeli mają charakter serowaty lub są zwapniałe.

 

Rozpoznanie

Gruźlicę rozpoznaje się na podstawie  badań: klinicznych, alergicznych, serologicznychsekcyjnych, mikrobiologicznych.

Gruźlica powszechnie kojarzona jest z infekcją płuc, jednak zakażenie może również dotyczyć innych narządów które zwykle są zajęte przez prątki gruźlicy to: nerki, moczowody, cewka moczowa i narządy płciowe. W większości sytuacji gruźlica ma charakter wtórnej infekcji.  W przypadku podejrzenia gruźlicy, należy udać się do lekarza, który przeprowadzi dokładne badania i zleci odpowiednie leczenie.

! Pamiętaj, że gruźlica jest chorobą zakaźną, dlatego ważne jest, aby przestrzegać zasad higieny i unikać kontaktu z osobami zarażonymi !

Na wczesnym etapie rozwoju gruźlica może nie dawać specyficznych objawów. natomiast do bardziej charakterystycznych objawów gruźlicy można zaliczyć, np.:

  • nocne poty,
  • utratę masy ciała
  • przewlekły kaszel.

W takiej sytuacji należy  skonsultować się z lekarzem (w przypadku wystąpienia wymienionych objawów). W tym ujęciu można wspomnieć, że w Polsce leczenie gruźlicy jest bezpłatne i finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia 

 

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2021 r. choroba dotknęła ponad 10 mln ludzi na całym świecie. Od 1 Stycznia do 30 czerwca 2023r.potwierdzono w Polsce 1566 przypadków gruźlicy, wynika to z najnowszych danych Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Polska, pomimo utrzymywania się malejącej tendencji zachorowań, nadal pozostaje w grupie państw o większej zapadalności na gruźlicę niż wynosi średnia krajów Europy Zachodniej. Najczęściej chorują mężczyźni w starszym wieku. W 2015 r. odnotowano w naszym kraju 6430 zachorowań, w 6078 przypadkach była to gruźlica układu oddechowego. W ciągu ostatnich dziesięciu lat udało się uzyskać w Polsce zmniejszenie liczby zachorowań o ponad 28%.

Celem wyznaczonym krajom świata przez WHO jest zmniejszenie do 2035 roku o 95%  liczby zgonów z powodu gruźlicy i średniej zapadalności na tę chorobę do liczby mniejszej niż 10 przypadków na 100 000 ludności.

Szczepienie przeciw gruźlicy jest wykonywane w Polsce 24 godziny po narodzeniu dziecka lub w najkrótszym możliwym terminie po wypisaniu ze szpitalaSzczepionka BCG zawiera żywe, osłabione prątki gruźlicy i podawana jest w jednej dawce w pierwszej dobie życiaSzczepienie BCG w pierwszych dobach życia zmniejsza ryzyko zachorowania na gruźlicę o ciężkim przebiegu u dzieciSzczepionka BCG jest najczęściej podawaną szczepionką na świecie.

Sposoby zapobiegania gruźlicy:

Podstawowym sposobem zapobiegania rozprzestrzeniania się choroby jest unikanie bezpośredniego kontaktu z osobą chorą . Należy używać maseczki ochronnej, często wietrzyć pomieszczenia, dbać o higieniczny tryb życia, właściwie się odżywiać. W przypadku potwierdzenia przez lekarza choroby jak  najszybciej wdrożyć diagnostykę i leczenie . Ważna jest też izolacja osób chorych na gruźlicę .

Bardzo ważne jest, aby po potwierdzeniu występowania gruźlicy, wdrażane było leczenie z wykorzystaniem antybiotyków , proces leczenia jest złożony i trwa dość długo około 6-9 mies.

Dlatego też ważne jest i niezwykle istotne ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarskich, tylko wtedy będzie możliwa całkowite usunięcie prątków gruźlicy z organizmu.

PODSUMOWANIE

Gruźlica jest jedną z najczęstszych chorób zakaźnych na całym świecie , należy dbać o to , aby uchronić się od zachorowania. W dzisiejszych czasach zubożenie społeczeństwa spowodowało iż liczba zachorowań znacznie wzrosła,   społeczeństwo bagatelizuje pojawiające się infekcje górnych dróg oddechowych, nie wykupując  leków,  nie lecząc  się , a nie zdajemy sobie sprawy jak zarażamy otaczających nas ludzi. Należy wdrożyć przede wszystkim profilaktykę, czyli :

  • dobrze się odżywiajmy
  • dbajmy o higienę , dobre warunki sanitarne
  • higienę snu
  • nie bagatelizuj pierwszych objawów infekcji
  • uczęszczaj na badania kontrolne do lekarza POZ
  • uprawiaj sport , poprawi Twoją odporność
  • unikajmy kontaktu z osobami chorymi
  • częste wietrzenie pomieszczeń w których przebywamy
  • unikaj spożywania alkoholu i palenia nikotyny

Bibliografia :

  • Strona internetowa. Dostęp on-line dnia 19.02.2024: synevo.pl/gruźlica
  • Strona internetowa. Dostęp on-line dnia 19.02.2024: https/szczepienia.pzh.gov
  • „ Gruźlica” Podręcznik klinicysty Peter D., O.Davies. Wydawca: Medipage. 2018
  • „Cudowny lek. Robert Koch, Ludwik Pasteur i prątki gruźlicy”. Goetz Thomas. Wyd. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak. 2015